Çocuklarda kabızlık

En basit tanımı ile dışkılamada zorluk ya da gecikme olarak tanımlanan kabızlık bebeklerde ve çocuklarda sık görülen bir rahatsızlıktır.Bebeklerin kaka alışkanlıkları çok farklı olabilir.Normal olarak bazı bebekler günde 6-7 kez kaka yapabildikleri gibi , 4-5 günde bir kez de yapabilirler.Eğer bebek; zorlanmadan, yumuşak kıvamda kaka yapıyorsa, beslenmesi ve kilo alması uygunsa, karnında şişkinlik olmuyorsa 5 gün bile kaka yapmaması kabızlık olarak değerlendirilmez. Kabızlık demek için bebeğin veya çocuğun normal sıklığının dışında birkaç gün kaka yapmaması, kakasının sert çıkması, keçi pisliği şeklinde kaka yapması, karnının şişmesi, kaka yaparken zorlanması ve taze kan gelmesi gibi bulguların bir ya da birkaçının birlikte olması gerekir.Normal kıvamda kaka yaparken sadece çocuğun yüzünün kızarması kabızlık olarak kabul edilmez.Anne sütü alan bebeklerde genellikle kabızlık fazla görülmez.İnek sütü veya formül mama alan bebeklerde kabızlık daha fazla görülür.

 Daha fazla yazı ve ayrın için http://antalyacocukcerrahi.com

        KABIZLIĞIN NEDENLERİ:

        Çocukların %95'inden fazlasında sebep fonksiyoneldir,yapısal bir bozukluk yoktur.

        1.Anne sütü alan bebeklerde annenin ağırlıklı olarak kabızlığa yol açan diyetle beslenmesi.

        2.Çocuğun yeterli besin almaması,lifli (posalı) gıdalar almaması veya az su içmesi.

        3.Bazı enfeksiyöz, metabolik ve hormonal hastalıklar (hipotiroidi gibi).

        4.Ek besinlere geçiş ve diş çıkarma.

        5.Bebekte ve çocukta hareketsizlik.

        6.Tuvalete gitme isteksizliği.

        7.Tuvalet korkusu,erken tuvalet eğitimi veya sinirli, gergin annelerin çocuklarında psikolojik olarak kabızlık gelişebilir

        8.Bağırsaklarda doğuştan yeterli sinir olmaması (Hirschbrung hastalığı).

ÇOCUKLARDA KABIZLIK NELERE YOL AÇAR?
Çocuklarda Kabızlık ciddiye alınarak erken tedavi edilmelidir. Tedavi edilmez ise zaman geçtikçe tedavisi güçleşir.

Kabızlık tedavi edilmezse kronikleşir , kaka gittikçe sertleşir. Sert kaka yapılırken çocuğun canı yanar. Canı yanan çocuk, kakasını yapmak istemez. Yapılmayan kaka içeride bekledikçe sertleşir ve sert kaka dışarı çıkarken anüste gerginliğe bağlı çatlak, fissür, kanama'ya ve ağrılı kaka yapma'ya yol açar. Ağrılı kaka yapan çocuk kaka yapmak istemez, tuvalette oturmak istemez. Bir köşeye çekilerek ayakta kendini kaka yapmamak için kasarak, bacaklarını birbirine çekerek, taşar tarzda az az kaka yapar. Çocuk ve aile için kaka yapmak bir işkence olur.

Çocukta karın ağrısı, çok pis kokulu kaka ve bol gaz çıkarma görülür. Kaka yapamayan çocukta beslenme bozukluğu ve gelişme geriliği ortaya çıkar. Her gün bu sıkıntıyı yaşayan çocuk ve aile de psikolojik sorunlar ortaya çıkar. İçerde bekleyen kaka da anormal mikrop üretimi olur ve hayati tehlikeye yol açabilecek enterokolit denen ishal tablosu ortaya çıkabilir

        KABIZLIĞIN TEDAVİSİ:

        Öncelikle bilinmesi gereken tedavi edilemeyen kabızlık olmaz. Ancak kabızlık tedavisi bazen diyette yapılacak değişiklikle olabileceği gibi bazen de bır dizi ameliyat gerektirebilir. Buradaki en önemli nokta ailenin 'doktora gittik, reçete aldık sadece ilaçları kullanarak hastalık geçecek ' düşüncesinde olmamasıdır. Tedavi bir süreç gerektirir ve bu sürede doktorla aile sıkı iletişimde bulunmalıdır.Tedaviye ne kadar erken başlanırsa sonuç o kadar iyi olur.Tıbbi ve psikolojik yaklaşım birlikte olmalıdır.

        Hafif kabızlık durumunda aşağıdaki önlemler yeterli olabilir.

        1.Bol sıvı verilmeli.

        2.Küçük bebeklerde vucut egzersizleri faydalı olabilir.

        3.Tablo 1'deki kabızlığa yol açan gıdalardan kaçınılmalıdır.

        4.Tablo 2'deki kabızlığı engelleyen gıdalardan daha çok verilmelidir.

        5.Yeni bir mamaya geçişte kabızlık görülüyorsa mama değiştirilmelidir.

        6.Tedavi süresince inek sütü kesilmelidir.

        7.Tuvalet ihtiyacı ertelenmeden,hergün belli bir saatte (kahvaltı ve yemek sonrası)çocuk tuvalete oturtularak tuvalet alışkanlığı kazandırılmalıdır.

        8.Bir günlük tutularak günlük dışkı sayısı ve oluyorsa gaita kaçırmasının işaretlenmesi çocukta teşvik edicidir ve tedavinin takibi açısından önemlidir.

        9.Çocuk cezalandırılarak değil teşvik edilerek sorun giderilmeye çalışılmalıdır.

        Kabızlık çeken çocuğun kakası sert olduğu için kaka yaparken canı yanar ve bu yüzden kaka yapmak istemez.Fakat kaka yapmadıkça da kaka sertleşir ve gaita yaparken daha çok rahatsızlığa sebep olur. Tedavi de amaç bu kısır döngüyü kırmaktır. Kalın bağırsakta bol miktarda  sert ve taşlaşmış kakası olan çocuklarda ağızdan kaka yaptırıcı vermek karın ağrısı, kramp, karında şişkinlik ve kusmaya sebep olabilir. Bu yüzden böyle çocuklarda öncelikle rektal yoldan kakanın boşaltılması sağlanmalıdır. Sonra idame tedavi olarak ağızdan kolay kaka yaptırıci ilaçlar vermek gerekir. Günlük alınan lif miktarı artırılır.Uygun tuvalet eğitimi için de sabah akşam yemeklerden sonra çocuk tuvalete getirilerek en az 10 dakika tuvalete oturması sağlanmalıdır.

        Hastaların % 5'ten daha azında cerrahi tedavi gerekir. Önceleri kalın bağırsağın karından dışarı ağızlaştırılmasını da (kolostomi) kapsayan iki-üç seanslı ameliyatlar yapılıyor iken günümüzde karın açılmadan anal yoldan yapılan tek seanslı ameliyatlar yapılmaktadır.

       
        KABIZLIĞA YOL AÇAN GIDALAR:

        1.Muz,elma suyu,ayva,havuç,kestane

        2.Patates

        3.Pirinç

        4.Formül mamalar

        5.Hamurlu gıdalar

        6.Fast food tarzı yiyecekler.

        7.Kolalı kafeinli içecekler,asitli ve gazlı içeçekler

        8.İnek sütü

        9.Sucuk,salam,sosis,pastırma gibi şarküteri ürünleri

        10.Dalak,dil,işkembe,beyin,kokoreç,ciğer gibi sakatatlar

        11.Margarin,tereyağı,kuyruk yağı,içyağı gibi katı yağlar

       

Tablo 2:KABIZLIĞI ÖNLEYİCİ GIDALAR:

        1.Lahana,kereviz,pırasa,bamya,enginar,brokoli,karnıbahar,fasülye,kabak,salatalık gibi sebzeler

        2.Kurufasülye,mercimek,bezelye,nohut gibi baklagiller

        3.Elma,armut,erik(özellikle mürdüm eriği),kayısı,üzüm,şeftali,kiraz gibi meyvalar

        4.Kepekli un,çavdar unu,yulaf unu,mısır unu

        5.Sızma zeytin yağı,mısırözü yağı,soya yağı,fındık yağı

        6.Keten tohumu

Op.Dr.Muzaffer Zorlu

Çocuk Cerrahi Uzmanı

Antalya Sünnet ve Çocuk Cerrahi Kliniği

Paylaş

Op.Dr.Muzaffer Zorlu

Muzaffer Zorlu 1961 Trabzon doğumludur. ilk,orta ve lise tahsilini Trabzon’da yapmıştır. Sonra sırası ile: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi(1978-1982), Karadeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi(1982-1984), Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahi Kliniği(1987-1993), Antalya Devlet Hastanesi ve Antalya Araştırma Hastanesi(1993-2009), Medstar-Memorial Grup Yıldız Hastanesi(2009-2012) Antalya Çocuk Cerrahi Kliniği(1993-halen devam ediyor) Yaklaşık 30 yıldır çocuk cerrahi ve çocuk ürolojisi alanında onbinlerce ameliyat yapmış olup bu alanda çok geniş tecrübe ve deneyimleri bulunmaktadır. Halen Kendisine ait Antalya Çocuk Cerrahi Kliniği'nde çalışmaktadır. Ayrıca a) Antalya Yaşam Hastanesi b) Antalya OFM Hastanesi c) Antalya Şifa Hastanesi d) Şifa Konyaaltı Tıp Merkezi'nde konsultan hekim olarak hastalarına hizmet vermektedir. Evli ve iki çocuk babasıdır. eşi Ümran Zorlu fizik tedavi doktorudur. Ortağı olduğu Fizikalya Tıp Merkezinde çalışmaktadır. Kızı Ceren Zorlu Çabukoğlu ve damadı Münir Cabukoğlu Antalya’da avukatlık yapmaktadır. Oğlu Burhan Zorlu Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakülte’sinde öğrencidir. Cemre Çabukoğlu adlı bir tane torunu vardır.